Problematiek

De langstlevende echtgenoot kan in een vervelende positie terecht komen ingeval er geen testament is gemaakt, omdat deze langstlevende echtgenoot zijn/haar zelfstandigheid kwijt raakt ten opzichte van de kinderen. De kinderen worden mede-eigenaar van alle goederen die tot de nalatenschap behoren. Bij verkoop van goederen/ het vestigen van een hypotheek of enige andere beheers- of beschikkingshandeling zullen de kinderen steeds hun medewerking dienen te verlenen. Kortom de langstlevende is niet alleen baas in eigen huis.
Voorts kunnen de kinderen hun erfdeel opeisen, waardoor er problemen kunnen ontstaan voor de langstlevende, zeker als er sprake is van gebrek aan liquide middelen.

Hoe kan je de geschetste problematiek ondervangen?

Deze kan ondervangen worden door het maken door ieder der echtgenoten van een langstlevende testament, waarbij de zogeheten ouderlijke boedelverdeling (OBV), de meest vergaande bescherming biedt aan de langstlevende echtgenoot.
Ieder der echtgenoten zal een eigen testament dienen te maken, daar de wet gezamenlijke testamenten verbiedt.

Wat houdt een OBV in?

Bij een ouderlijke boedelverdeling wordt door ieder der echtgenoten zelf zijn nalatenschap gescheiden en gedeeld tussen de langstlevende echtgenoot en zijn/haar wettige kinderen, zodanig dat alle tot zijn/haar nalatenschap behorende goederen en rechten worden toebedeeld aan de langstlevende echtgenoot, onder de hierna te noemen verplichting.

De langstlevende echtgenoot is verplicht:

• Om voor zijn/haar rekening te nemen als eigen schulden te voldoen alle schulden van de eerst overledene;
• Om aan ieder van de kinderen uit te keren een bedrag in contanten ter grootte van zijn/haar erfdeel.

Wat krijgen de (wettige) kinderen?

De kinderen krijgen een vordering op de langstlevende echtgenoot ter grootte van hun erfdeel, waarvan echter met betrekking tot de opeisbaarheid wordt bepaald dat deze vorderingen van de kinderen eerst opeisbaar zijn bij het overlijden van de langstlevende, of ingeval hij/zij failliet wordt verklaard en nog in enige andere in het testament opgenomen gevallen.
Dit wordt mede gedaan met een beroep op de verzorgingsverplichting die echtgenoten jegens elkander hebben en welke verzorgingsverplichting volgens de rechtspraak gaat boven de legitieme rechten van de kinderen.
Ook de ter versterking van het testament op te nemen rentebepaling zal de langstlevende geen last bezorgen, daar er in het testament wordt bepaald dat ook deze rente eerst opeisbaar zal zijn bij het opeisbaar worden van de hoofdsom.

Wat is het gevolg van zo een testament (OBV)?

Het gevolg van een Ouderlijke Boedelverdeling (OBV) is dat de langstlevende echtgenoot eigenaar wordt van alle tot de nalatenschap behoren goederen, en op papier een schuld heeft aan de kinderen, van welke schulden hij/zij gedurende zijn/haar leven echter geen last zal hebben, daar hij/zij deze bedragen in beginsel niet hoeft uit te keren. De langstlevende blijft hierdoor baas in eigen huis.
Vaak wordt in een dergelijk testament opgenomen dat de vorderingen van de kinderen ook opeisbaar worden ingeval de langstlevende hertrouwt of gaat samenleven als ware hij/zij gehuwd.

Kan een kind het testament aan de rechter voorleggen?

Vermeld moet worden dat ingeval zo een testament een kind niet aanstaat, dit kind het testament aan de Rechter kan voorleggen om te beoordelen of dit testament al dan niet terecht is gemaakt. De Rechter zal alsdan uitzoeken of de langstlevende op dezelfde voet zou hebben kunnen doorleven als het testament niet zou zijn gemaakt en de langstlevende de kinderen hun erfdeel direct zou hebben moeten uitkeren.

Kan je een wettig kind onterven?

Het is een misverstand dat men kinderen niet zou kunnen onterven; dat kan wel. Het kind kan na het overlijden in die onterving berusten. Maar het kind moet dat niet, het kan ook een beroep doen op zijn zogenaamde “legitieme portie” en is daardoor meteen mede-erfgenaam. De legitieme portie in het erfrecht is de helft van het normale kindsdeel, het erfdeel dat het kind zou hebben gehad als het niet zou zijn onterfd. De Wet geeft precies aan welk gedeelte een kind minimaal moet erven.

De legitieme portie bedraagt bij:

• 1 kind de 1/2 als er geen testament was gemaakt;
• 2 kinderen, per kind 2/3e gedeelte van wat hij/zij zou hebben geërfd als er geen testament was gemaakt;
• 3 of meer kinderen, per kind 3/4e gedeelte van wat hij/zij zonder het maken van een testament geërfd zouden hebben.

Samenvatting

De OBV is een vrij technisch verhaal, maar het komt erop neer dat de langstlevende echtgenoot eigenaar wordt van alles, op papier een schuld heeft aan ieder der kinderen, waar hij/zij gedurende zijn/haar leven in beginsel geen last van zal hebben.